Bemorlar uchun umurtqa pog'onasi jarrohligi haqida ma'lumot

Mundarija

1. Kirish
2. Lumbal spondilodez va dekompressiya nima?
3. Lumbal spondilodez va dekompressiya qanday yordam beradi?
4. Lumbal spondilodez va dekompressiya qanday o‘tkaziladi?
5. Lumbal spondilodez va dekompressiyaga bog‘liq xavf omillari qanday?
6. Operatsiyadan keyin tiklanishga va suyak birikishiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan omillar

Kirish

AKFA Medline Universitet Klinikasi Umurtqa Jarrohligi bo‘limi bel umurtqasini biriktirish (spondilodez) va dekompressiya deb ataladigan protsedura haqida umumiy ma’lumot beradi. Sizning neyroxirurgingiz o‘zingizga tegishli operatsiyani batafsil muhokama qiladi. Ushbu ma’lumot bemorlar, ularning oilalari yoki parvarish qiluvchilari uchun mo‘ljallangan bo‘lib, bu operatsiya taklif etilishi mumkin. Ushbu ma’lumot shifokor bilan konsulьtatsiyani o‘rnini bosa olmaydi. Agar savollaringiz bo‘lsa, iltimos, yordam ko‘rsatayotgan mutaxassis bilan bog‘laning. Agar AKFA Medline Universitet Klinikasi bel jarrohligida operatsiya qilishga qaror qilsangiz, ushbu sahifada operatsiyaga tayyorgarlik va shifoxonadan chiqqandan keyingi tavsiyalar berilgan. Sizning operatsiyangiz uchun shifoxonada qisqa muddat qolish talab etiladi: aksariyat bemorlar operatsiyadan 48–72 soat o‘tib uyga chiqadilar.

Operatsiyaga qanday tayyorlanishingiz kerak?
Agar sizda yuqori qon bosimi yoki diabet kabi kasalliklar mavjud bo‘lsa, operatsiyaga puxta tayyorlanish uchun shifokoringiz bilan maslahatlashing. Uy sharoitingizni tayyorlab qo‘ying — operatsiyadan keyingi davrda uyda bo‘lish qulay bo‘lsin.

Masalan:

1. Chiqishda kimdir sizni olib ketishini tashkil eting;
2. Uydan qaytganingizda yetarli miqdorda oziq-ovqat borligiga ishonch hosil qiling;
3. Uy sharoitini tartibga soling, chunki uyga qaytganingizda ish qilish shart bo‘lmasin;

Uyda oddiy og‘riq qoldiruvchilar, masalan paratsetamol mavjudligiga ishonch hosil qiling.

Lumbal spondilodez va dekompressiya nima?

Lumbal spondilodez va dekompressiya — bu bel umurtqasidagi suyakka tegishli ayrim qismlarni — o‘q qiyshaygan jarayoni va umurtqa kamarlari degan joylarni jarrohlik yo‘li bilan olib tashlash. Ushbu protsedura nerv ildizlarini, umurtqa po‘stloqdan chiqqan joylarda siqilgan bo‘lishi mumkin bo‘lgan joylardan ozod qiladi. Bel umurtqasini biriktirishda bel umurtqasining muammoga sabab bo‘layotgan darajasida siljinishni oldini olish maqsad qilingan. Ba’zi bemorlarda bu spondiloliz yoki spondilolistez sifatida tanilgan tuzilmaviy muammo tufaylidir. Boshqalarida esa bu disk yoki bo‘g‘imlarda degenerativ jarayon hisobiga yuzaga keladi.

Disk va bo‘g‘imlarning degeneratsiyasi — bu normal qarish jarayonining bir qismi, ammo ba’zi insonlar uchun bu jarayon og‘riq bilan kechadi. Agar sizda bel og‘rig‘i bo‘lsa, oyoqlarda og‘riq yoki «og‘irlik» kabi belgilarni sezishingiz mumkin. Bu simptomlar oyoqlarda narsa boʻlgani uchun yuzaga keladi, chunki bu joyni nervlar boshqaradi. Ushbu nervlar miyaga signallar yetkazadi. Umurtqa po‘stlog‘ida muammo bo‘lganida ham og‘riq oyoqlarda paydo bo‘ladi, chunki aynan shu nervlar oyoq uchun javobgar.

Agar operatsiyagacha asosiy simptom oyoqlarda nevropatik og‘riq bo‘lsa, uning bartaraf etilishi bir necha oy vaqtni olishi mumkin. Operatsiyadan keyingi bel og‘rig‘i esa bir yilgacha davom etadi.

Vaqt o‘tishi bilan umurtqa kasalligi belgilari o‘z-o‘zidan yo‘qolishi mumkin, chunki umurtqa disk asta-sekin qattiqlashadi va harakatni cheklaydi. Biroq, bu jarayon juda sekin kechadi va bir necha yil davom etadi. Operatsiya maqsadi — umurtqalarni suyak bo‘lagi yordamida biriktirish orqali bu jarayonni tezlashtirish, umurtqa harakatini patologik bo‘lmaydigan darajada cheklash va sizning holatingizni yaxshilash.

Lumbal spondilodez va dekompressiya qanday yordam beradi?

Asosiy maqsad — nerv ildizlarining bosilishi natijasida yuzaga kelgan oyoq og‘rig‘ini (radikulopatiya) kamaytirish. Bu bel og‘rig‘ini kamaytirishga yordam beradi, lekin har doim mumkin bo‘lmasligi mumkin. Ushbu operatsiya normal qarish o‘zgarishlari natijasida yuzaga kelgan bel umurtqasining siqilishini (stenoz) bartaraf etadi. Umurtqalarni bo‘ldiradigan bo‘g‘imlar qarish bilan quruq, siqilgan va eskirgan bo‘lishi mumkin.

Sizning simptomlaringiz quyidagicha bo‘lishi mumkin:

1. Bel, dumba va oyoqlarda og‘riq
2. Oyoqlarda sezgi o‘zgarishi, masalan uyuqlik, qichishish va yurishda cramp og‘rig‘i
3. Ba’zi insonlarda oyoqda kuchsizlik yoki siydik chiqarishda muammolar rivojlanishi mumkin

Lumbal dekompressiya ushbu simptomlarni bartaraf etishi mumkin.

Lumbal spondilodez va dekompressiya qanday o‘tkaziladi?

Biz ushbu operatsiyani umumiy behushlik ostida o‘tkazamiz, bu jarayon taxminan 3–5 soat davom etadi. Belning quyi qismida kesma qilinadi va maxsus expandyor orqa mushaklarni ehtiyotkorlik bilan ochadi, bu orqali umurtqa po‘stlog‘iga kirish mumkin bo‘ladi.

Rentgen nazorati ostida umurtqa suyaklariga vintlar o‘rnatiladi. Keyin oraliq umurtqa diski qisman yoki to‘liq olib tashlanadi.

Sizning o‘z suyak to‘qimangiz (operatsiya vaqtida umurtqadan olingan, metall implantlar o‘rnatilganda) disk olib tashlangandan so‘ng suyaklar orasida qolgan bo‘shliqqa joylashtiriladi. So‘ngra bu sohaning qattiqligini ta'minlash uchun vintlar o‘zaro novdalar bilan mahkamlanadi.

Operatsiya yakunida biz qonning oqib chiqishini ta'minlash va yara bitishini osonlashtirish uchun teri ostiga drenaj qo‘yishimiz mumkin. Drenaj teringizga chok bilan biriktirilgan va plastik idishga ulangan yupqa plastik naychadan iborat. Siz drenaj bilan yura olasiz, uni odatda ertasi kuni olib tashlaymiz. Kelgusi oylarda karkas ichidagi suyak birikib, ikki suyak orasida ko‘prik hosil qiladi. Bu umurtqalarni birlashtirib yoki payvandlab, nervlarning keyingi tirnashini oldini oladi.

Bel sohasidagi spondilodez va dekompressiya bilan bog‘liq xavflar qanday?

Jarrohlik asoratlarni kamaytirib, nervlarga bosimni yengillashtirishi mumkin, biroq yillar davomida yuzaga kelgan degenerativ o‘zgarishlarning oqibatlarini bartaraf eta olmaydi. Ushbu o‘zgarishlar tufayli paydo bo‘lgan bel og‘rig‘i dekompressiyadan keyin yo‘qolmaydi. Barcha operatsiyalar muayyan xavf bilan bog‘liq bo‘ladi va sizning jarrohingiz ushbu operatsiyaning afzalliklari va xavflarini sizga batafsil tushuntiradi. Ushbu operatsiya umumiy narkoz ostida o‘tkaziladi, va anesteziolog sizga narkoz bilan bog‘liq xavflar haqida ma’lumot beradi.

Ayollar homilador bo‘lsa yoki homilador bo‘lish ehtimoli bo‘lsa, bu haqda o‘z anesteziologi va jarrohiga xabar berishlari kerak. Operatsiya davomida qo‘llaniladigan anestezik preparatlar va rentgen nurlari tug‘ilmagan bolaga zarar yetkazishi mumkin.

Operatsiya davomida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan muammolar:

Nervlarning shikastlanishi kamdan-kam holatda (1–2%) uchraydi, biroq vaqtincha yoki doimiy harakat yo‘qolishiga (falaj), sezuvchanlik yo‘qolishiga, siydik pufagi, ichak yoki jinsiy faoliyat muammolariga, shuningdek, og‘riq kuchayishiga olib kelishi mumkin.

Metall implantlar bilan bog‘liq muammolar, shu jumladan noto‘g‘ri joylashtirish yoki bo‘shashish. Spondilodez o‘tkazgan bemorlarning 2% gacha qayta operatsiyaga muhtoj bo‘ladi. Ba’zida orqa miya ildizlarini o‘rab turgan qobiq (qattiq miya pardasi) yirtilib, bosh miya va orqa miya atrofini o‘rab turgan suyuqlik (likvor) sizib chiqadi. Bu operatsiya vaqtida bartaraf etilishi mumkin. Biroq, sizga ko‘proq to‘shakda yotish tavsiya etilishi mumkin. Kamdan-kam hollarda bu muammoni bartaraf etish uchun qo‘shimcha operatsiya talab qilinadi.

Keyinchalik yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan muammolar:

Operatsiyadan keyingi qon ketish kam uchraydi, ammo bu holat orqa miya ildizlariga bosim o‘tkazishi mumkin. Bu esa oyoqlarda kuchsizlanish, og‘riq, siydik va ichak sfinkterlarining ishlamay qolishi kabi belgilarni keltirib chiqaradi. Bu holat “ot dumchasi sindromi” deb ataladi va qon quyilmani olib tashlash uchun shoshilinch operatsiyani talab qilishi mumkin. Operatsiyadan keyingi dastlabki 24 soat ichida hamshira bu asoratni erta aniqlash uchun sizni muntazam kuzatib boradi.

Boshqa asoratlar quyidagilardan iborat bo‘lishi mumkin:

1. Orqa miya beqarorligi yoki “sirpanish” — bu holat keyingi muolajalarni talab qilishi mumkin
2. Yarani infeksiyalanishi — antibiotiklar bilan davolanishi mumkin, ammo chuqur infeksiya tuzalishi qiyin bo‘lishi mumkin
3. Nerv ildizlari atrofida chandiq to‘qimalar hosil bo‘lishi
4. Kronik og‘riq — og‘riqni kamaytiruvchi mutaxassisga yuborilishi mumkin
5. Dekompresiya qilingan darajadan yuqori yoki pastki darajalar keyinchalik degenerativ o‘zgarishlarga uchrab, yana operatsiyani talab qilishi mumkin
6. Umurtqa suyaklari to‘liq bitmasligi

Kam uchraydigan, ammo jiddiy xavflar:

1. Ko‘rish bilan bog‘liq muammolar / ko‘rlik xavfi (kam uchraydi, 5000 ta holatdan 1 tasi)
2. Yurak xuruji, ko‘krak infeksiyasi yoki anesteziya bilan bog‘liq muammolar, shu jumladan o‘lim xavfi — bu holat umumiy narkoz qo‘llanilgan 250 000 holatdan 1 tasida uchrashi mumkin

Operatsiyadan keyingi tiklanishga va suyak bitishiga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan omillar:

1. Semizlik
2. Chekish
3. Osteoporoz
4. Qandli diabet yoki surunkali kasalliklar
5. Yomon ovqatlanish
6. Steroidlarni uzoq muddat qabul qilish

Bemorlar suyak bitishini optimallashtirish va operatsiyadan maksimal natija olish uchun chekishni to‘xtatishlari kerak